Super Food Meethi Laadu - रोगप्रतिकारशक्ति बढाए ये सुपरफूड

पेट की गैस से पाईये आसानीसे छुटकारा

विरुद्धान्न (Incompatible Foods) मतलब क्या? जानिये क्या कहता है आयुर्वेद?

 कोई भी दो अन्नपदार्थ एक साथ मिलाने के बाद, उनका संयोग (पचने के बाद ) शरीर के लिए हानिकारक  साबित हो रहा हो तो उन अन्नपदार्थोंको विरुद्धान्न  कहते है.

आजकल हम देखते है ब्रेकफास्ट के लिए दुध या चाय के साथ खारी, ब्रेड, पाव, बिस्किट्स, इत्यादि पदार्थ बड़े-छोटे सब  बहोत चाव से खाते है. दुध का प्राकृतिक रस मधुर है, और ऊपर दिए हुए सारे पदार्थोंमें नमक काफी मात्रा में होता है. आयुर्वेद के अनुसार दुध और नमक एकसाथ संयोग में   विरुद्धान्न होते है. दुध जो केवल अकेले सेवन करने पे फायदेमंद होता है, नमक के साथ शरीर में जाकर हानि करता है. ऐसे महत्वपूर्ण अन्नघटकोंका किसी भी पदार्थोंके साथ मिश्रण करते समय सावधानी बरतनी चाहिए नहीं तो उनके निरन्तर सेवन से शरीर पर  गंभीर परिणाम हो सकते है और इसी विषय का विश्लेषण विरुद्धान्न संकल्पना में किया है.

दिवाळीतील अभ्यंगाचे महत्व. कसे करावे अभ्यंग?

दिवाळी म्हंटली कि सगळयांना एक वेगळाच उत्साह संचारतो. आकाशदिवे, रांगोळ्या, फटाके, फराळ, पुरणपोळी, इत्यादींची रेलचेल सुरु होते. पण या सर्व धामधुमीमध्ये एका गोष्टीचा लहान मुलांना फार कंटाळा असतो आणि ते म्हणजे पहाटेचे "अभ्यंगस्नान". फक्त लहानच काय तर आजकालची तरुणपिढीदेखील अभ्यंगस्नानास सासुरवास अशा नजरेने बघतात. का बरे आपल्या पूर्वजांनी पहाटेच्या गारठ्यात  उठून अंगाला तेल उटणे लावून स्नान करण्याचा हा प्रघात घालून ठेवला असेल?

चला तर या अभ्यंगस्नानाचे वैज्ञानिकदृष्ट्या असणारे महत्व जे आयुर्वेदाने हजारो वर्षांपूर्वी ओळखून सांगून ठेवले आहे ते जाणून घेऊयात.

दिवाळी हा सण हिवाळ्यात (http://www.ayurbeej.in/2016/04/diet-and-lifestyle-as-per-ayurveda-in.html ) येतो. यावेळी वातावरणातील शीतता (थंडपणा) वाढून त्वचा रुक्ष व कोरडी होते. यावेळी भेगा पडणे, त्वचा काळवंडणे, खाज सुटणे, इत्यादी तक्रारी सुरु होतात. शरीरातील वात दोषाचे (वातदोषhttp://www.ayurbeej.in/2015/12/vata-dosha-leader-of-tridosha.html)  प्राबल्य वाढू लागते, म्हणून या ऋतूत दिवाळी सणांतील अभ्यंगस्नानास अत्यंत महत्व आहे.

कैसे करेंगे मोटापा कम? -वजन कम करने के 5 आसान नुस्खे

10 Amazing Health Benefits Of Turmeric (Haldi)

Yoga - Why & How?

Modern world has changed our lifestyles coupled with lack of exercise, irregular eating and sleeping habits, stress etc are leading to the imbalance of mental, physical harmony resulting in various illnesses which we call lifestyle diseases e.g. diabetes mellitus, PCOD, obesity, depression etc. In past two decades, lifestyle diseases incidences have risen rapidly. When there are diseases, there are treatments. Experts all over the world are helping people to control these diseases using different types of therapies, Yoga Is one of them, which is, not only helps in curing it but also if practiced regularly can help in prevention. Yoga is an excellent supportive or complementary treatment along with the existing therapies.

Why Ayurveda says “No” to heat Honey and Curd?

The world is changing fast with new trends emerging in everyday, whether it is fashion, or food. The new trends keep coming and have become easier to share and reach large audience with social media and we tend to see a lot of post on saving time for doing something. Recently I have been reading a lot of post on easy cooking methods on various social media channels and in most of the videos was concerned about some methods shown which can be actually very harmful to our health, if ignored. Yes, I would like to highlight one of those cooking method, which involves heating honey or curd or sometimes both. Not only on social media but in most of the restaurants and even in homes people add honey, curd, or both in cooking and heat them.

मात्राहार म्हणजे काय? - आयुर्वेदाच्या चष्म्यातून.

आपल्या शरीराचे व मनाचे स्वास्थ्य हे आपण काय,कसे व किती खातो यावर अवलंबून असते. म्हणजेच स्वस्थ, विकाररहित शरीर व मनासाठी आहार हा सर्वात महत्वाचा घटक आहे.

आयुर्वेदाने या आहाराची महती पाच हजार वर्षांपूर्वीच जाणली होती व म्हणूनच आहाराचा समावेश निद्रा व ब्रह्मचर्य यांच्यासोबत त्रयोस्तंभात ( म्हणजेच निरोगी आयुष्यासाठी आवश्यक तीन स्तंभ/घटक ) केलेला आहे.

आहार काय असावा?

व्याख्या - आपण जे भक्षण करतो ( आहरण करतो ) त्याला आहार म्हणतात.

निसर्ग हा पंचभौतिक तत्वांनी बनलेला आहे तसेच आपले शरीरदेखील. म्हणूनच आहार देखील पंचभौतिक तत्वांनी युक्त असावा, म्हणजे तो शरीरात योग्यप्रकारे शोषला जाईल व शरीर मनाची निरोगी जडघडण होईल.

आरोग्यासाठी सोप्पे उपाय - आयुर्वेदातून आरोग्याकडे

१) जेवणास बसण्यापूर्वी हात पाय तोंड स्वच्छ धुवून पुसून घ्यावे.

२) कडकडून भूक लागलेली असतानाच जेवावे. उगीच वेळ झालीये म्हणून जेवण्यास बसू नये. तसेच पोटास तडस लागेपर्यंत जेवू नये.

३) जेवणाचा व स्वयंपाकाचा परिसर कायम स्वच्छ असावा. जेवताना मन प्रसन्न व आनंदी ठेवावे. tv कॉम्प्युटर, समोर बसून जेवण करू नये अशावेळी आपण किती खात आहोत याचा अंदाज येत नाही व बरेचदा अतिमात्रेत खाल्ले जाते.

४) शक्यतोवर ताजे बनवलेले जेवण घ्यावे. जेवण बनवल्यानंतर ३ तासांच्या आत जेवावे, म्हणजेच फ्रीझ मध्ये ठेवून गार केलेले अन्न जेवू नये. ऑफिस च्या वेळा व वेळेअभावी पूर्णवेळ शक्य नसेल तरी किमान न्याहारी (ब्रेकफास्ट) व रात्रीचे जेवण (डिनर) तरी या नियमानुसार घ्यावे.

५) जेवणाच्या वेळा नियमित असाव्यात.विरुद्धान्न ( http://www.ayurbeej.in/2017/04/blog-post.html) डीप फ्रीझ अन्न, prepacked फळे किंवा अन्नपदार्थ खाऊ नये.

६) शक्य असलेली फळे कापून न खाता शक्यतोवर सालीसकट चावून चावून खावी. कापताना काही प्रमाणात त्यातील पोषकतत्वे नष्ट होतात. तसेच फळे, भाज्या कापून फ्रीझ मध्ये ठेवून देऊ नये, यामुळे देखील त्यातील पोषकांश नष्ट होतो.

आयुर्वेदानुसार सर्व आजारांचं मूळ – आम

खुप औषधोपचार, वेगवेगळया प्रकारच्या चिकित्सा घेऊनही बरेचदा आजार हे थोड्या कालावधीनंतर परत डोके वर काढतात.औषधोपचारानंतर तेवढ्यापुरता आराम वाटून परत वातावरणातील थोड्याशा बदलाने किंवा खाण्यापिण्याच्या बदलाने पुन्हा त्रास होण्यास सुरुवात होते.

कधी कधी तर आजारी नसतानाही अंग गळुन गेल्यासारखे, थकल्यासारखे, शरीर जड असल्यासारखे वाटते. उत्साह वाटत नाही, शौचास साफ होत नाही, तोंडाला चव लागत नाही,अशाप्रकारची छोटी छोटी लक्षणे व्यवहारात अनुभवली जातात, पण त्याकडे दुर्लक्ष देखील केले जाते.

हीच छोटी छोटी लक्षणे आपल्याला आपल्या शरीराकडे लक्ष देऊन त्याची नीट हवी तशी काळजी घेण्याची गरज आहे हे सांगणाऱ्या सूचनाच असतात.पण आपण त्यांकडे दुर्लक्ष करून शरीराची व पर्यायाने आरोग्याची हेळसांड करतो व नंतर मोठ्या चिवट आजारांना बळी पडतो.

Must eat super cool foods for summer

In summer we feel thirsty as nutrient loss along with water is high through the process of sweating increasing intake of water and thus reducing our hunger, As it is the peak of southern solstice the dryness of weather naturally reduces the process of digestion hence the intake of food also reduces. Therefore, in this period drinking only water cannot fulfill the need of body for nutrients. So, everyone must add following foods in their diet especially in summer season to avoid malnourishment of our body. Adding these foods along with our regular diet will only boost your mental & physical endurance throughout the summer.

विरुद्धान्न आणि आयुर्वेद

दोन आहारघटकांना एकत्र केल्यास, त्यांचा संयोग जर पचनानंतर शरीरास अहितकारक ठरत असेल तर त्या आहारसंयोगास विरुद्धान्न असे म्हणतात. तर या भागात,विरुद्धान्न कोणते? त्याने शरीरास काय अपाय होतो? याचे सविस्तर वर्णन बघुयात.

आजकाल न्याहारीच्या (Breakfast) वेळी दुधासोबत किंवा चहासोबत फरसाण, खारी, बिस्किटे, ब्रेड, पाव, इ. पदार्थ सर्रास खाल्ले जातात. दुध हे मधुर रसाचे आहे व वरील जवळजवळ सर्व पदार्थांमध्ये मीठ असतं. आयुर्वेदानुसार दुध व मीठ एकत्र खाऊ नये कारण ते विरुद्ध अन्न आहे. अशावेळी दूध जे शरीरासाठी अतिशय हितकारक पदार्थ आहे, मीठासोबत संयोग केल्याने शरीरास उपयोगी न होता अपायकारक होतो. असा महत्वाचा आहारघटक इतर पदार्थांशी मिश्रण करताना काळजी घेणे जरुरीचे आहे व हीच संकल्पना विरुद्ध-अन्नात सांगितली आहे.

ऋतुचर्या - ओळख

लहानपणी दिवाळीला पहाटे अभ्यंगस्नान करायला आई उठवायला यायची तेव्हा जाम राग यायचा. एवढ्या थंडीमध्ये उठून अंगाला तेल, उटणे लावून घासून रगडून आंघोळ का करायची हा प्रश्न पडायचा. आपल्या पुर्वजांनी हे असले उद्योग का लावून ठेवले असा विचार येऊन खूप वैताग व्हायचा. पण पुर्वजांनी सांगितलंय तर त्यामागे काही काही ना कारण असेलच असं सांगून आई मोकळी व्हायची पण प्रश्न मात्र अनुत्तरीतच राही.
अशा एक ना अनेक चालीरीती व त्या लावून ठेवण्यामागील वैज्ञानिक कारणे या सर्वांचं विवेचन आयुर्वेदाने केलेलं आहे. वेगवेगळ्या ऋतूंमध्ये ठराविक आहारविहाराचे  वेगवेगळे नियम व त्यामागील या विचारांबद्दल अधिक जाणून घेऊयात.

Menstruation & Ayurveda – Suggestions that may help you.

We read on Menstrual regimen and the science behind it in previous article. Still most of you will wonder if it is possible to follow these rules in today’s world of hustle & bustle. Many of us are working women & for them it’s not possible to be in isolation or they can’t take complete rest while menstruating. Hence, for that we are here with some suggestions that may help you.

Menstruation - Rajaswala Paricharya (Set of rules to follow during menstruation for healthly body)

Our forefathers knew the importance of menstruation & its impact on female's body so they have proposed a particular regimen to follow during menstruation, which is called as Rajaswala Paricharya.
The rules of regimen along with the science behind it is as follows which is specified during menstruation -

Menstruation & Ayurveda

Menstruation, and other problems related to it are one of major concern in today's worlds. Early menarche and menopause, dysmenorrhea (pain during menstruation), irregular menstrual cycles, mennorrhagia (excessive bleeding), and above all is increasing trend in patients with PCOD. These complaints & many others are affecting women and disturbing their well-being.

Our forefathers had recommended some specific rules or regimen for women while menstruating. Ayurveda calls it “Rajaswala Paricharya”. They have given the brief description of science behind it and how it influences overall health of women.

Let's help her to be more of “HER’’ - (Happy.Energetic.Relaxed)

We are celebrating Women’s day today & we see on social media people are talking about it in full enthusiasm and celebrating in full vigor and we hear a lot about women breaking stereotypes. Above all the most popular cliche of feminism which people really don’t stop talking about.
She is beautiful in her own way. She takes care of her family like its backbone. She plays all the roles perfectly whether it's being a mother, a sister, a friend,a wife, a colleague or a boss. She molds herself flawlessly in her new family, workplace, better to say, in every environment multitasking all her way. She tries her best to make world a better place for people around her. Trying to balance her career & home, expectations & implementations.

Her for Her !!

Immunity Booster – Methi (fenugreek seeds) ke laddu.

What is meant by immunity booster foods? The foods or a recipe which helps to build capacity or strength of body to fight with infections and thus  keeps us healthy. There are number of immunity booster foods , We usually  differentiate them on the basis of seasons.

In this article we are sharing an easy recipe of one of such food along with how coming together of contents creates an healthy effect on our body and helps to boosts our immunity.
Lets see the detailed information about “Methi ke laddu.”

Cress-seed - The Vigour Food

Cress seed is a very powerful but ignored food article of our kitchen. Our forbears used to eat many recipes like laddu’s,kheer, chutney etc.of cress seeds. What would be the reason of it? Why certain food articles has been told to eat particularly? What is the science behind it?
Let us find the answers you are seeking.

 Tilgul In Makar – Sankranti

Have you ever wondered why each of our festival have special delicacy?  Because there is science behind it. In every season our body has specific nutritional need and this delicacy which we prepare during these festivals serves that purpose. So lets take a look at one of these foods.

Makar sankranti is an auspicious festival of an Indian culture, which falls in winter season, in which the “tilgul” is main traditional food.

Cardamom - Ayurveda Straight From Granny’s kitchen

Cardamom is most commonly known as mouth freshener as it is a scented element. The other health benefits and easy uses of it are below.

1) Dry cough -

Take 3 cardamoms and roast them on pan till the fumes rise from it. As you see fumes are coming switch off the burner and cover the cardamom with a plate over it. After it cools down make fine powder of those roasted cardamom